Af hverju fylgir því mikill máttur að geta kosið?

Nú rignir frambjóðendum til forseta af himnum ofan, nokkuð sem sumum finnst fyndið, öðrum kjánalegt, einhverjum þreytandi, en með einum eða öðrum hætti er þetta ekkert annað en stórfenglegt. Að venjulegt fólk geti boðið sig fram í forsetaembættið í okkar litla landi, verið frjáls til að gera það, svo framarlega sem það er orðið 35 ára gamalt, og svo staðið frammi fyrir allri þjóðinni og opinberað visku sína og ástæður fyrir að vera forseti þjóðarinnar. Síðan fær þjóðin að velja þann einstakling sem hún telur bestan. Hvað er flottara en það?

Lýðræðið snýst um að allir geti kosið, og að hverju einasta atkvæði fylgi ákveðið vald, að atkvæðið telji með ákveðnum flokki eða manneskju, eða að allt sem við gerum hafi einhverja merkingu og stefnu. Allt annað stjórnarfar en lýðræðið tekur þetta sjálfsagða vald af fólki. 

En hvað er það við þetta vald sem gerir það svona öflugt? Í lýðræðisríki er valdið til að velja ekki bara einhver verknaður; það er grunnurinn að því hvernig samfélagið okkar er byggt upp. Þegar við kjósum erum við ekki aðeins að velja stjórnendur, heldur einnig að segja skoðun okkar á því hvernig við viljum að samfélagið þróist. Hvert atkvæði er eins og smátt málverk sem saman myndar stóra mynd af framtíðinni.

Þetta vald til að velja í lýðræðissamfélagi táknar  frelsi. Frelsi til að tjá skoðanir okkar, frelsi til að móta framtíðina, frelsi til að vera virkir þátttakendur í samfélaginu. Í löndum þar sem lýðræði er ekki til staðar, eru þetta frelsi og val af takmörkuðu upplagi eða jafnvel ekki til. Þegar harðstjóri nær völdum eru allir þegnar sviptir frelsinu samstundis.

Valdið til að kjósa gefur okkur tækifæri til að taka ábyrgð á eigin lífi og samfélagi. Það minnir okkur á að við höfum rödd og að sú rödd getur haft áhrif. Þetta er ekki aðeins vald, heldur einnig ábyrgð; ábyrgð til að vera upplýstir, virkir borgarar sem ekki hugsa einungis um eigin hag, heldur um velferð samfélagsins sem heild.

Í lýðræði er kjósendur ekki bara að velja stjórnendur og stefnur, heldur endurspegla og móta gildi og drauma samfélagsins. Þannig er mátturinn til að kjósa ekki bara grundvallaratriði í lýðræðinu, heldur einnig lykillinn að því hvernig við skilgreinum okkur sjálf og hvert við stefnum sem samfélag.