Stórmyndir: Taxi Driver (1976) ***1/2

Travis á við áráttuvandamál að stríða. Hann reynir að leysa það með vinnunni, með því að láta daga og nætur líða á meðan hann keyrir leigubílinn. Stundum eftir vinnu skellir hann sér í bíó, og horfir þá eingöngu á klámmyndir. Hann gerir sér ekki grein fyrir því hvernig hann er orðinn samdauna soranum á götunni.

Taxi Driver fjallar um leigubílstjórann Travis Bickle (Robert DeNiro), en hann þjáist af svefnleysi og virðist hafa orðið fyrir einhverjum geðtruflunum í Víetnam stríðinu. Hann gerir ekkert annað en að keyra um borgina, og vinnur eins lengi og hann hefur orku til. Hann keyrir um öll hverfi New York borgar og verður vitni að öllu því ljótasta sem gerist á götum borgarinnar.

Dag nokkurn gengur gyðjan Betsy (Cybill Shepherd) framhjá honum og inn á kosningaskrifstofu þar sem hún starfar að undirbúningi forsetaframboðs Charles Palantines öldungardeildarþingmanns (Leonard Harris). Við hlið hennar starfar Tom (Albert Brooks) sem hefur meira en lítinn áhuga á henni. Þegar Betsy bendir Tom á að leigubílstjóri fyrir utan skrifstofuna sé að horfa á hana, gengur hann út og ætlar að ná tali af kauða, en Travis gefur þá í botn og keyrir í burtu.

Travis herðir sig síðar upp, gengur inn á kosningaskrifstofuna og býður Betsy með sér á kaffistofu. Hún þyggur boðið og verður strax hrifin af honum. Hún samþykkir síðan að fara með honum í bíó næsta kvöld. En þegar Travis fer með hana á klámmynd, móðgast hún sárlega og kemur sér í burtu.

Öldungardeildarþingmaðurinn Palantine fær far í leigubíl Travis og verður á að spyrja hann hvað það er sem að honum finnst að mætti betur fara í landinu. Travis segist í fyrstu ekki hafa neitt vit á stjórnmálum og ekkert hafa velt málinu fyrir sér, en þegar þingmaðurinn krefur hann svara, segir Travis frá því hvað honum finnst óþolandi hvað allt er skítugt í New York, að það þyrfti að hreinsa til af götunum, losna við allan þennan óþverra.

Eftir þetta hefur Travis eignast nýtt áhugamál. Hann ætlar að taka virkan þátt í að hreinsa til á götunum. Hann áttar sig á hvar hann ætlar að byrja þegar unglingsstúlkan og vændiskonan Iris (Jodie Foster) er dregin út úr bíl hans af hórmangara. Travis verður sér úti um skotvop, kemur sér í gott líkamlegt form og setur markið hátt - að hreinsa götur New York.

Taxi Driver fjallar í raun um einmanaleika og firringu, og hversu ömurlegt og mannskemmandi það getur verið að hrærast í návist ósóma og glæpa.

Robert DeNiro sýnir slíka snilldartakta að ég trúi því ekki ennþá að hann skuli ekki hafa fengið Óskarinn. Einnig er leikstjórn Martin Scorsese með því besta sem maður hefur séð. Ég vil alls ekki gera lítið úr Rocky, sem vann Óskarsverðlaunin þetta árið, en Taxi Driver er mun betri mynd, þrátt fyrir að Rocky sé glæsileg á eigin forsendum.

Það er ekki spurning, ég mæli eindregið með Taxi Driver. Hún er samt ekki fyrir alla. Ofbeldið í einstaka atriðum er algjörlega ófegrað og hryllilegt að horfa upp á það, sem þýðir að þessi annars feykigóða mynd er ekki fyrir alla.

Óskarsverðlaunatilnefningar:

• Besti leikari í aðalhlutverki: Robert DeNiro
• Besta leikkona í aukahlutverki: Jodie Foster
• Besta tónlist: Berndard Hermann
• Besta kvikmynd

Taxi Driver vann engin Óskarsverðlaun, en Robert DeNiro leikur það magnaða persónu og það vel að óskiljanlegt er hvernig einhver annar gat stolið þessum verðlaunum frá honum, en Peter Finch fékk verðlaunin árið 1977 fyrir hlutverk sitt í Network, en Rocky fékk Óskarinn sem besta kvikmyndin.

Leikstjóri:
Martin Scorsese

Handritshöfundur:
Paul Schrader

Helstu leikarar:
Robert DeNiro
Cybill Shepherd
Peter Boyle
Jodie Foster
Harvey Keitel
Albert Brooks