Þór Saari í hræðsluleiðangri eða Steingrímur J. í afneitun?

Ég flutti úr landi í vor þar sem ég sá ekki fram á að geta borgað skuldir mínar á Íslandi. Samt hef ég fullan hug á að standa við mínar skuldbindingar. Þykir ekki spennandi að fara gjaldþrotaleið, enda veit ég að kröfur á einstakling eru endurnýjanlegar þannig að þær fyrnast aldrei á meðan maður lifir. Ég hafði keypt mér 10 ára gamla íbúð árið 2005, eftir að hafa búið erlendis í mörg ár, og jafngamlan bíl. Eiginkonan keypti einnig gamlan og notaðan bíl með myntkörfuláni, eftir að í ljós kom að strætisvagnasamgöngur virkuðu ekki nógu vel til að tryggja að við gætum staðið við skuldbindingar tengdar skólun barna og vinnu. Átti ekki flatskjá. Sukk?

Vissulega fór ég illa að ráði mínu með að flytja aftur til Íslands. Og ákveðið dómgreindarleysi að taka lán fyrir íbúð og bíl. Þannig tók ég þátt í góðærinu, frekar en að flytja ekki aftur heim. En þetta er það sem allir gerðu á Íslandi. Og ég er vitur eftirá. Sé eftir því að hafa tekið þessi lán og vil losna við þau fyrir fullt og allt. Þau eru afar íþyngjandi. Sérstaklega þegar eignirnar eru að gufa upp. Enda sagði fjölskylda mín erlendis að það væri brjálæði að taka slík lán. Ég hlustaði ekki vel á þau og lét Íslendinga hins vegar sannfæra mig án þess að vera of gagnrýninn. Þau mistök ætla ég ekki að endurtaka. Spurning hvort ég fái tækifæri til þess.

Þegar ég missti vinnuna og sá fram á að þó ég fengi sæmilega launaða vinnu, og þó ég hefði haldið henni, hefði ég og mín fjölskylda aldrei komist út úr skuldafangelsinu, nema ríkisstjórnin gerði eitthvað kraftaverk. Ég reiknaði ekki með slíku, enda mat ég stöðuna þannig að íslenskir stjórnmálaflokkar hefðu í raun engin völd, væru gagnslausir, þó að þeir vildu vel, og að raunveruleg völd væru í höndum lítils hóps auðmanna, sem hefur tök á almenningsáliti í gegnum fjölmiðla, styrkt hefur ýmsa þingmenn, hafa staðið á bakvið fjölmörg ólög, og stjórna jafnvel sjálfu dómskerfinu. Þar að auki trúi ég ekki á handstýrt gengi. Ég las Ríkið eftir Platón afar vandlega til að öðlast dýpri skilning á eðli stjórnmálanna, og komst á þá skoðun að Ísland væri ekki lengur lýðræðissamfélag, heldur auðræði sem stjórnað væri af fáum.

Það kemur fleira til, en þessar ástæður þóttu mér nægar til að flytja með fjölskylduna úr landi. Ég á fleiri duglega ættingja sem flutt hafa út, og veit um afar vel menntað vinafólk sem einnig er á leiðinni innan skamms.

Í mínum huga er fjöldi þeirra sem flutti úr landi engan veginn eðlilegur, enda ætlaði ég mér að búa með eiginkonu og börnum á Íslandi til frambúðar. Þar til mig fór að gruna í hvað stefndi um vorið 2008, þá byrjaði ég að leita leiða erlendis.

Það að segja þennan fjölda sem þegar er fluttur úr landi vera eðlilegan finnst mér satt best að segja móðgandi gagnvart þeim sem hafa neyðst til að flytja frá landinu sem ól okkur upp. Við erum Íslendingar með mannlega reisn, sem vildum búa á Íslandi og taka þátt í uppbyggingu góðs samfélags. Hins vegar eru aðstæður til þess hrikalegar, fyrst og fremst vegna mannlegrar spillingar, annarlegs hugarfars og óréttlætis.

Hvert sem maður lítur virðist fólk vera álitið tannhjól í kerfi sem þarf að rúlla áfram, og upp komu hjá mér hugrenningar um einhvers konar fasisma, þar sem trúin var ekki á að samfélagið væri hrein og vel sett saman vél sem rúllaði áfram með virkri þátttöku samfélagsins, heldur sams konar vél, sem haldið væri við af fúskurum, sem krefjast þess að vélin sé hrein og gljáandi á yfirborðinu, en nákvæmlega sama um hvort hún væri rotin að innan og virkaði í raun eða ekki.

Ísland var orðið að ríki hulið brúnkukremi og bóni.

Að lokum féll Ísland saman þjáð af anaroxíu og stressi, og í stað þess að kalla til lækni og sálfræðing til að hjúkra sjúklingnum, var hrópað á hjálp, bara einhvern sem vildi sjúklingnum vel, hvort sem hann þekkti einhver úrræði eða ekki. Þannig að auðvitað fengu steinafræðingur og flugþjónn hlutverk læknisins og sálfræðingsins, þar sem raunveruleg þekking þykir ekki nauðsynleg þegar kemur að hjálparstörfum. Vinsældir og trúverðugleiki skiptir meira máli. Absúrd heimssýn!

Sýnileg umhyggja fyrir kosningar og þrá í völd er nóg til að komast inn á heimili sjúklingsins. Og svo þegar greyið liggur fárveikt uppi í rúmi, eru notuð gömul heimilisráð eins og að láta hann bara jafna sig í friði. Allt í einu er sjúkrarúmið orðið að dánarbeði.

Þór Saari eða hræðsluáróður hafa ekki haft áhrif á mína ákvörðunartöku. Það voru ískaldar staðreyndir og einfalt áhættumat sem sannfærði mig um að heilsu barna minna stafaði meiri hætta af því að búa á Íslandi en að flytja úr landi.

Ég vil borga mínar skuldir. Það hef ég alltaf gert. Og alltaf staðið við hverja einustu afborgun. En ég sá fram á að geta það ekki lengur. Ég gat ekki lengur treyst á sjálfan mig til að standa við eigin skuldbindingar. Ég vil borga mín lán og losna endanlega við þau.

Þegar í ljós koma úrræði sem þýða að lánin verða lengd um óljósan tíma með aukalántöku, höfuðstóll fyrra láns ekki leiðréttur í samræmi við glæpina sem voru framdir, og að nánast engin samúð er með þeim sem eru í samskonar stöðu, er ljóst að Ísland er einfaldlega ekki ætlað þeim sem gerðust það óskammfeilnir að taka lán fyrir þaki yfir höfuðið og fararskjóta. 

Frekar hefði maður átt að vera vitur og leigja íbúð árið 2005, en með þeim gölluðu formerkjum að slíkar leigur eru yfirleitt til eins árs og fjölskyldan hefði hugsanlega þurft að flytja árlega úr íbúð í íbúð. Hvernig líf er það, fyrir börn?

Því miður hefur reynsla mín af Íslendingum að miklu leyti verið afar sorgleg frá því ég flutti 'heim' árið 2004, til allt annars Íslands en ég flutti frá árið 1998. Í stað samfélags þar sem fólk stóð saman og studdi hvert annað, fannst mér ég fluttur til einhverrar ískaldrar distópíu, þar sem allir ættu að vera steyptir í sama form. Að heyra skoðanir eins og að hjónaskilnaður væri sjálfsagður hlutur, að eðlilegt væri hversu mörg börn væru greind ofvirk, að sjá hvernig kennarastarfið, sem ég menntaði mig til, var ekki nægilega launað til að hægt væri að hafa þak yfir höfuðið.

Allt voru þetta mikil vonbrigði. Í landi þar sem mikið góðæri átti að eiga sér stað.

Góðæri sem var ekkert annað en goðsögn, einhvers konar gervitrúarbrögð með fjölda nýrra guða sem horfðu yfir Ísland og frá Íslandi með úttroðna vasa af innistæðulausum tékkum.

En aftur að spurningunni: Er Þór Saari í leiðangri til að sannfæra þjóðina um að hún ráði ekki við skuldir sínar? Svar mitt er nei. Hann er að sýna blákaldan veruleika. Hann segir einfaldlega satt og rétt frá. Það hljómar kannski eins og bölsýnistal, en er það ekki. Veruleikinn er einfaldlega frekar svartur þegar skuldir þjóðarbúsins eru metnar á 310%, og gætu auðveldlega hækkað til muna umfram það vegna ýmissa óvissuþátta.

Steingrímur virðist hins vegar vera í afneitun. Hann berst fyrir því að ICESAVE komist í gegnum Alþingi án þess að berjast fyrir því með rökum í þingsal. Þess í stað talar hann um að málþóf sé slæmt, en þetta málþóf er aðeins til komið vegna þess að þvinga á frumvarpi í gegn án rökstuðnings, þar sem stjórnaraðstaðan telur um ólög að ræða og þar með skyldu sína að berjast gegn þeim, afstaða sem ég skil vel og ber virðingu fyrir, þrátt fyrir að ég telji viðkomandi ekki treystandi til að fara með stjórn landsins, frekar en þá sem eru við stjórn í dag.

Steingrímur rökstuddi ákvörðun sína um að rökstyðja ekki ICESAVE lögin með því að nota rökvilluna 'mótsögn'. Hann vísaði til nauðsynlegrar leyndar, en lýsti síðan yfir að ekki væri til staðar nein leynd, að upplýsingarnar væru hins vegar of viðkvæmar til að treysta almenningi og alþingi fyrir þeim. Fyrir manneskju sem kannast kannski ekki við rökvillur og mælskulist, ruglast hún kannski einfaldlega í rýminu við að reyna að botna í þessari rökleysu, og ræðumaðurinn kemst upp með þetta, enda er almennt ekki gerð sú krafa til stjórnmálamanna að þeir segi rétt og satt frá, heldur er ætlast til af þeim að þeir sannfæri fólk um eigin sannfæringu, sama hver hún kann að vera.

Svona horfir þetta mál við mér.

Þór Saari í hræðsluleiðangri

Athugasemdir

[Birgitta Jónsdóttir, 4.12.2009 kl. 08:01]

Mögnuð grein hjá þér Hrannar sem ætti að vera hluti af sagnfræði um stöðu lands og þjóðar undanfarin ár.

[Hákon Jóhannesson (IP-tala skráð) 4.12.2009 kl. 08:04]

Skekkjan í þeirri "stjórnun" sem íslenska þjóðin þýr við m.a. efnahagsstjórnun skapast af því sem þú minist á, nefninlega:

" íslenskir stjórnmálaflokkar hefðu í raun engin völd, væru gagnslausir, þó að þeir vildu vel, og að raunveruleg völd væru í höndum lítils hóps auðmanna, sem hefur tök á almenningsáliti í gegnum fjölmiðla, styrkt hefur ýmsa þingmenn, hafa staðið á bakvið fjölmörg ólög, og stjórna jafnvel sjálfu dómskerfinu".

Staðan hér er mjög alvarleg útaf einmitt þessu.  

[Jón Lárusson, 4.12.2009 kl. 08:25]

Flott grein hjá þér.

Alveg sammála þér að það eru í raun ekki stjórnmálamennirnir sem stjórna, heldur eru þeir leppar sérhagsmunaaðila. Það sem er sorglegast við þetta allt er að fólk virðist bara búið á því og virðist bara hafa tekið þá ákvörðun að sjá hversu lengi það tórir og fara þá bara í burtu. Ég hef heyrt fullt af fólki nefna flutning og auðvitað veit Steingrímur Joð það. Hann segir líka að þetta sé ekki óeðlegír flutningar miðað við það ástand sem ríki, en þar liggur afneitunin hjá honum, miðað við það ástand sem ríkir.

[Magnús Sigurðsson, 4.12.2009 kl. 08:58]

Þakka þér fyrir góðan pistil Hrannar.  Tek undir það að með orðum Steingríms felst lítilsvirðing við það fólk sem hefur þurft að yfirgefa landið.  Miðað við hvað margir af þeim sem ég þekki hafa farið þá efast ég um að opinberar tölur séu réttar. 

Það er eitt sem hefur komið í ljós á Íslandi eftir hrun og staðfestist við lestur þessa pistils, þ.e. að fasisminn er kominn að útidyrunum hjá flestum íslenskum heimilum og í öðrum tilfellum er hann kominn alla leið inn í stofu.

[Hrannar Baldursson, 4.12.2009 kl. 09:49]

Takk fyrir athugasemdirnar.

Birgitta. Þú hefur mitt leyfi til að lesa þennan pistil á Alþingi sem skilaboð frá einni af mörgþúsund röddum þjóðarinnar. 

Þegar ég hugsa aðeins meira um myndlíkinguna um vélina glansandi og flott bónuðu en að henni sé viðhaldið af fúskurum, þá finnst mér eins og skipt hafi verið um fúskara, og að þeir nýju séu að skrapa af bónið og glansið, en sinna vélinni ekkert frekar en fyrri fúskarar. 

[Sveinbjörn (IP-tala skráð) 4.12.2009 kl. 16:43]

Sæll

Þetta er besta grein sem ég hef séð um hrunið. Gangi þér vel.

Kv.

Sveinbjörn

[Ásbjörn Jónsson (IP-tala skráð) 4.12.2009 kl. 18:18]

Það er einkenigeg staðreind að þeir sem flýgja land eru þeir sem tóku þátt í því sjukki sem yfir þjóðina dynur nú. Ekki er það landsbyggðin sem hvartar það er einungis Reykjarvíkursvæðið. Því þeir einur tóku þátt í þeirri græðgi sem var í gangi á þessum tíma. Ekki kenni ég í bjóst um ykkur,þið meigið eiga ykkar vandamál sjálvir. Við skulum vona að Steingrímu sé sá málsvari sem við þurfum á að halda. Það er mí trú að Steingrímur rein að smfæringu að leiða okkur á rétta  braut. Þeir flýgjka land sem samvikuna naga. 

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 4.12.2009 kl. 18:54]

Takk fyrir þessa grein Hrannar. Ég hef nú þegar misst tvo syni til Noregs þar sem þeim fannst ekki vært á Íslandi.  Mér svellur móður og ég vil fá réttlæti og þetta handónýta lið frá völdum.  Sennilega þarf þjóðstjórn eða bara framkvæmdastjórn af ópólitísku fólki sem hefur þekkingu og reynslu til að laga ástandið.  Pólitíkusarnir hafa ekki traust þjóðarinnar lengur.  Ráðamönnum ber að virða vilja þjóðarinnar og fara frá.

[Steingrímur Hólmsteinsson (IP-tala skráð) 4.12.2009 kl. 22:16]

Sæll Hrannar,

Það er umhugsunarefni hvað þeim sem ætla að samþykkja Iceslave samninginn gangi til. Það er eftirtektarvert hvað þögnin í stjórnarliðum er sláandi. Engin mótrök heyrast. Uppgjöf er eina úræðið. Flest þeirra sem ætla að samþykkja samninginn ræða ekki málið heldur eru handbendi afla sem sjá sér hag í því að íslendingar búi við sút og seyru um aldur og ævi. Hvað varð um raddir réttlætis sjórnarliða? Þær eru þagnaðar. Algjör uppgjöf. Hvar er væntumþykjan um þjóðina og sérstaklega um börn þessa lands?  Börnin sem landið áttu að erfa. Eiga þau þetta skilið? Þögnin er ærandi. Frestum öllu. Þetta hlýtur að reddast eftir 7 ár ef ekki þá eftir næstu 7 ár ef ekki þá næstu..........allavegna þeir stjórnmálamenn sem ætla að samþykkja þennan samning verða löngu hættir í stjórnmálum þannig að það skiptir þá ekki máli. Algjör uppgjöf.

Hrannar, ef að þú og fjölskylda þín dveljast í nokkur ár í Noregi og þegar börnin þín vaxa úr grasi verður æ erfiðara og erfiðara að sannfæra þau um að flytja til Íslands aftur. Hver vill taka á sig þær skuldbindingar sem verið er að leggja á okkur ef hægt er að komast fram hjá þér? Þessar skuldbindingar hverfa ekki.

Þú hefur leikið góðum leik Hrannar skákmaður, eins og þín er von og vísa. Góð grein. Óska fjölskyldu þinni alls velfarnaðar í framtíðinni.

Kveðja,

Steingrímur 

[Haraldur Haraldsson, 4.12.2009 kl. 22:45]

Kvitt og sammála ein og oftast /Kveðja Halli gamli

[Þórdís Bachmann, 4.12.2009 kl. 22:52]

Þú skrifar fallega og ljóðrænt og satt, Hrannar!

Fjallar um þessi erfiðu mál á látlausan hátt sem sker samt í hjartað, vegna þess að sannleikur getur verið nístandi.

Einhvern tímann vonast ég eftir að sjá bók með nafninu þínu á kápunni.

Þú tókst erfiða en rétta ákvörðun fyrir þig og ert einn fárra sem stígur fram undir nafni og segir frá því.

Mundu samt alltaf, að það að stjórnvöld segi þann fjölda sem fluttur er úr landi "eðlilegan" - er sams konar skilyrt viðbragð og hjá hundi Pavlovs. Fjöldi okkar mun ævinlega verða talaður niður.

[Hólmdís Hjartardóttir, 5.12.2009 kl. 03:31]

Góður pistill

[Hrannar Baldursson, 5.12.2009 kl. 08:23]

Takk fyrir hvetjandi áhugasemdir.

Ásbjörn: Það er varla hægt að setja alla þá sem flytja úr landi undir þann hatt sem tók þátt í sukkinu. Ástæður sérhverrar manneskju fyrir hvernig þær ákveða að lifa lífinu eru afar ólíkar, saman hvaðan viðkomandi er. Ég er náttúrulega líka úr sveit, eiginlega af fjöllum, úr hinu alræmda Fellahverfi í Breiðholtinu, Harlemi Íslands.

[Heiða B Heiðars (IP-tala skráð) 6.12.2009 kl. 19:56]

Frábær grein Hrannar og allir Íslendingar eru vonandi að átta sig á þessum staðreyndum sem þú nefnir hérna... án þess að ég óski þess að allir flýi land

Ég er líka sammála þér um það að þjóðarsálin var..og er mjög sýkt.

Mannleg samskipti oft á tíðum yfirborðskennd, fólk eltist við tískustrauma á kostnað yfirvegaðs og afslappaðs fjölskyldulífs. Gildin okkar eru verulega krumpuð

[Þórður Björn Sigurðsson, 6.12.2009 kl. 20:27]

Takk.

[Stefán Einarsson, 7.12.2009 kl. 18:00]

Góður pistill hjá þér, Hrannar, og margt í honum sem að ég hef líka fengið að upplifa þar sem ég hef búið erlendis síðan 2001. Flest þessara ára kom ég bara einu sinni á ári í heimsókn, yfir jólin og fékk þannig tækifæri til þess að heyra og sjá samantekt yfir árið. Hvernig þjóðfélagið var að breytast (eða ýmislegt sem að hafði dormað var að koma uppá yfirborðið eins og t.d. útlendingahatur).

Ég var farinn að íhuga að snúa aftur til Íslands en í upphafi ársins 2008 ákvað þó að ég yrði a.m.k. 3 árum lengur. Núna er það óráðið. Eins sæmt og hrunið var þá hafði ég þá von að þetta myndi vekja fólkið í landinu til þess að fara að skoða sinn gang og hvernig landinu væri stjórnað. Kosningarnar í vor hins vegar sýndu mér það að fólkið svaf sama Þyrnirósarsvefninum og áður. Það eru þó merki þess að smá hluti hafi vaknað og er byrjaður að gagnrýna það skipulag sem að er við líði og vonandi hefur það jákvæð áhrif á þjóðfélagið og þróun þjóðfélagsins.

Mín síðustu ár á Íslandi þá voru Íslendingar byrjaðir að borga Vísa reikninginn sinn með Euro kortinu. Það spurði í bankanum hversu mikin pening það ætti, og var þá að spyrja hversu mikin pening það ætti þar til að yfirdráttaheimildin væri fullnýtt. Stór hluti þjóðarinnar átti ekki krónu en bjó þó í einbýlishúsi, átti bíl á hvern búanda (þar af tvo jeppa) og sparaði með því að versla í Bónus. Er furða að fólk með svipaðar hugmyndir, sem var síðan að stýra bönkunum, myndu keyra þetta allt í kaf? Er þetta eðlilegt þjóðfélag?

[Heimir Tómasson, 9.12.2009 kl. 01:52]

Frábær grein, algerlega frábær. Ég var búinn að skrifa heljarinnar svar en ákvað að nota það sem blogg hjá sjálfum mér. Íslenska leiðin?