110 ára í dag: Alfred Hitchcock (1899-1980)

Einn af bestu leikstjórum sögunnar. Honum tókst að koma hinum venjulega meðal-jóni í slík vandræði að maður gat ekki annað en fylgst með á sætisbrúninni, og getur það ekki enn setji maður einn af diskunum hans í græjurnar.

Hér eru myndir Hitchcock sem fá hæstu einkunn á IMDB, með stuttri umfjöllun eftir mig um þær myndir sem ég hef séð (7/10):

 

(8.80) - Rear Window (1954)

James Stewart leikur fótbrotinn ævintýramann og ljósmyndara sem þarf að láta sér leiðast á heitum sumardögum í íbúð sinni í borginni. Hann fer að fylgjast með nágrönnunum, og smám saman vex með honum sá grunur að einn þeirra sé kaldrifjaður morðingi. Hann ákveður að koma upp um hann og fær kærustu sína, leikna af Grace Kelly, til að njósna um manninn og leita sönnunargagna.

 

(8.70) - Psycho (1960)

Anthony Perkins leikur Norman Bates, einmana mann sem rekur mótel. Gestir mótelsins eru myrtir af dularfullri veru, sem gæti verið Norman, móðir hans eða einhver annar geðveikur morðingi. Án Psycho hefðu þeir aldrei getað gert Friday the 13th, Halloween, Nightmare on Elm Street, Scream og allar þær hrollvekjur sem byggja á því að forhertur morðingi sitji um saklaust fólk.

 

(8.60) - Vertigo (1958)

James Stewart lék í mörgum mynd Hitchcock, og var alltaf góður. Hér leikur hann fyrrum lögreglumann sem þjáist af sjúklegri lofthræðslu eftir að eltingarleikur á húsþaki endaði illa. Hann gerist einkaspæjari og fær undarlegt mál upp í hendurnar þar sem hann grunar að einhver hafi verið myrtur, en hann veit ekki alveg hver hefur verið myrtur, hver morðinginn er eða af hverju það ætti að hafa verið framið morð yfir höfuð, en hann þarf að takast á við eigin lofthræðslu yfir hyldýpi ráðgátunnar til að leysa málið farsællega.

 

(8.60) - North by Northwest (1959)

Cary Grant er markaðsfræðingur á vitlausum stað og vitlausum tíma. Hann blandast inn í alþjóðlegt njósnasamsæri, þar sem njósnarar telja hann vera ofurnjósnara sem í raun er ekki til, en hann þarf samt að standa sig í hlutverki þessa ofurnjósnara til að hreinsa nafn sitt og lifa hremmingarnar af. Á ævintýrum sínum kynnist hann spennandi konu leikinni af Eva Marie-Saint, sem reynist allt annað en dýrlingur. Eftirminnileg atriði eru þegar Cary þarf að hlaupa yfir maísakur á flótta undan flugvél, og slagsmál á nefum forsetanna í Mount Rushmore.

 

(8.40) - Rebecca (1940)

Hitchcock fékk óskarinn fyrir þessa, og Rebecca var valin mynd ársins 1940. Laurence Olivier leikur glaumgosa sem finnur sér unga eiginkonu leikna af Jane Fontaine á frönsku ríveríunni, en þegar heim er komið í glæsivillu Olivier kemur í ljós að fyrri eiginkona hans hvarf á dularfullan hátt og að minningu hennar er haldið hátt á lofti í húsinu, þannig að Jane þarf loks að óttast um líf sitt þegar andi Rebeccu (samt ekki sem draugur) snýst gegn henni.

(8.30) - Notorious (1946)

Ein af örfáum myndum Hitchcock sem ég hef ekki séð, en ætla að bæta úr því í dag, að tilefni dagsins. Ingrid Bergman og Claude Rains fara með stór hlutverk í þessari nasista- og njósnamynd, en Cary Grant leikur aðalhlutverkið. Get varla beðið eftir að horfa á hana.

 

(8.30) - Strangers on a Train (1951)

Önnur af 10 sem ég hef ekki séð. Greinilegt að ég hef skemmtilegt verkefni framundan.

 

(8.20) - Shadow of a Doubt (1943)

Joseph Cotten leikur dularfullan frænda sem virðist hafa dularfulla fortíð og kemur fjölskyldulífi í uppnám og þeytir þeim úr úr hversdagsleika úthverfanna.

 

(8.20) - The Lady Vanishes (1938)

Enn ein myndin sem ég hef ekki séð, en mun bæta fljótlega upp.

 

(8.10) - Rope (1948)

Tveir yfirburðargreindir nemendur myrða mann og reyna að komast upp með það, en kennari þeirra leikinn af James Stewart reynist þeim frekar erfiður fjötur um fót í tilraun þeirra til að fremja hinn fullkomna glæp.

 

Merkilegt samt að eftirlætis Hitchcock myndin mín er í 30. sæti listans yfir bestu myndir leikstjórans þar sem læknir leikinn af James Stewart og eiginkona hans, söngkona leikin af Doris Day blandast inn í alþjóðlega svikamyllu þegar syni þeirra er rænt í Marokkó. Leikurinn berst til Lundúna, en einn af lykilkarakterum myndarinnar er lagið "Que sera sera", eða "Hvað sem verður, verður".

(7.50) - The Man Who Knew Too Much (1956)

 

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 13.8.2009 kl. 14:01]

Strangers on a Train er kannski mest spennandi mynd Hitchcocks og er djöfulleg snilld. 

[Ómar Ingi, 13.8.2009 kl. 16:45]

Já frábær kvikmyndagerðarmaður hér a´ferðinni langt á undan sinni samtíð.

En hann HEFÐI orðið 110 ára gamallí dag.

[Ómar Ragnarsson, 13.8.2009 kl. 19:26]

Það er til marks um takmörk þess að veita viðurkenningar og verðlaun að engin mynd þessa mikla meistara fékk Óskarsverðlaun.

[Ómar Ragnarsson, 13.8.2009 kl. 19:29]

Ég sé hér að ofan að Rebecca hafi fengið þessi verðlaun 1940 en eftir sem áður er merkilegt að engin hinna skyldi fá verðlaunin.

[Hrannar Baldursson, 13.8.2009 kl. 20:34]

Sigurður: Kíki á hana.

Ómar Ingi: Rétt. Hefði.

Ómar R: Það furðulega var að karlinn fékk aldrei óskarinn fyrir leikstjórn, en var tilnefndur fimm sinnum. Árið 1968 fékk hann Irving G. Thalberg verðlaunin, en fékk tilnefningar fyrir:

* Psycho (1960)

* Rear Window (1954)

* Spellbound (1945)

* Lifeboat (1944)

* Rebecca (1940)

[AK-72, 13.8.2009 kl. 21:17]

Snillingur á ferð. Kvikmyndaklúbburinn sem ég er í, er þessa daganna að taka fyrir fyrri hluta skeiðs hans eða bresku árin frá 1925. Áhugavert að skoða þróunina á ferlinum því hann er enn að leika sér og finna sér hvar honum líður best. Mikið af leikritum sem hann kvikmyndar þá og oft skemmtilegar tökur sem hann prófar sig með á þessu tímabili þó myndirnar séu misjafnar hverjar.

[Hildur Helga Sigurðardóttir, 13.8.2009 kl. 23:11]

Hef undanfarið verið að horfa á elstu myndir "Fredda". Ótrúlegt hvað miklu hefur verið stolið úr þeim -ekki bara einni og einni hugmynd, heldur heilu söguþráðunum, smbr. The Lady Vanishes.

Hvað með það, eins gott að stolið sé frá þeim bestu.

[Pétur Kristinsson, 14.8.2009 kl. 13:16]

Merkilegt nokk að tveir af mínum uppáhalds leikurum koma við sögu í nokkrum af hans bestu myndum þeir James Stewart og Cary Grant.

 Annars hefur loðað við óskarinn í gegnum tíðina að myndir þurfi að vera hádramatískar til þess að hljóta óskarinn sem bestu mynd. Sem dæmi má nefna að The return of the king var fyrsta fantasíu/ævintýramyndin til þess að hljóta verðlaun sem besta mynd ef minni mitt er ekki að bregðast mér.

Nokkrar myndir sem fengu ekki verðlaun á sínum tíma voru t.d. 2001, Raiders of the lost ark, The empire strikes back. Og þegar að The fellowship of the ring var tilnefnd hlaut Chicago verðlaunin, ótrúlegt.