American Gangster (2007) ****

Frank Lucas (Denzel Washington) kemur frá bláfátækri fjölskyldu sem var borin út úr húsi þegar hann var aðeins fimm ára að aldri. Hann flytur sem unglingur til New York og gerist bílstjóri og aðstoðarmaður helsta mafíuforingjans í Harlem, Ellsworth "Bumpy" Johnson. Þeir vinna undir vökulu auga ítölsku mafíunnar, sem stjórna skipulagðri glæpastarfsemi um alla New York. Lucas lærir öll trikkin í bókinni þau 15 ár sem hann aðstoðar glæpaforingjann, og tekur síðan við af honum daginn sem hann deyr úr hjartaáfalli, árið 1968.

Lucas fær dágóðan arf frá Bumpy og notar hann til að kaupa heróín frá Taílenskum hershöfðingja, og tekst að smygla dópinu með herflutningavélum bandaríska hersins, sem ferðast mikið á milli vegna Víetnam stríðsins. Þegar dópið kemst á göturnar, hreinna en allt annað sem áður hefur birst og helmingi ódýrara, tekur Lucas yfir mestalla dópsölu í borginni. Hann reynir að vera sem minnst áberandi, þrátt fyrir að hann kaupi höll handa móður sinni og fyrirtæki handa bræðrum sínum. Það er ekki fyrr en að hann hefur kynnst Evu (Lymari Nadal) að hann gerir smá mistök. Hann kaupir handa henni dýrindis feld, sem hún biður hann um að nota. Hann fer á hnefaleikakeppni hjá Joe Lewis í þessum skrautlega feld, og þá fyrst taka lögreglumenn eftir honum og byrja að rannsaka.

Þeir sem taka eftir Lucas eru hinn gjörspillti rannsóknarlögreglumaður Trupo (Josh Brolin), sem er svekktur yfir því að hafa ekki fengið neinn pening út úr honum, og hins vegar hinn stálheiðarlegi rannsóknarlögreglumaður Richie Roberts (Russell Crowe), sem er að leita að rótinni að baki nýja og öfluga dópinu sem borist hefur út um allt, - og áttar sig á að Lucas gæti verið eitthvað viðriðinn þetta, þar sem að hann er í rándýrum feldi, situr á fremsta bekk og fær að taka í höndina á sjálfum Joe Lewis, heimsmeistara í hnefaleikum.

Richie Roberts er fráskilinn og lauslátur, en er helst þekktur fyrir það innan lögreglunnar að hafa skilað inn milljón dollara sem hann fann í skotti á bíl. Fyrir að vera svona strangheiðarlegur fær hann ákúrur frá öðrum löggum, sem finnst að hann hefði átt að halda fénu sjálfur. Í ofanálag hætta aðrir lögreglumann að styðja hann þegar hann þarf á hjálp að halda. Yfirmaður hans, Lou Toback (Ted Levine) sér að þetta gengur ekki upp og gefur Roberts stjórn á nýjum rannsóknarhóp í fíkniefnamálum, sem á að finna uppsprettur fíkniefnadreifingar á svæðinu. Roberts velur hóp manna sem hann getur treyst og byrjar rannsóknina. Þegar Lucas gerir þau mistök að múta Roberts til að hætta rannsókninni, áttar Roberts sig á að hann er kominn á sporið.

American Gangster er þrælspennandi glæpadrama þar sem manngerðir þeirra Lucas og Roberts eru í aðalhlutverki. Í ljós kemur að þeir eru ekki ólíkir einstaklingar, báðir fylgja þeir mjög sterkum siðferðilegum viðmiðum, vilja halda uppi röð og reglu, og eru ekki sáttir við óheiðarleika. Munurinn er sá að Lucas gerir allt fyrir fjölskyldu sína og er nokkuð sama þó að hann brjóti lögin til að öðlast það sem fjölskyldu hans vantar, en Roberts lítur hins vegar á allt samfélagið sem sína fjölskyldu og myndi aldrei brjóta lög til að fá sínu fram. Þegar Lucas og Roberts hittast loks tekur sagan óvænta stefnu.

American Gangster fjallar fyrst og fremst um ólíkar myndir heiðarleika og samvisku. Roberts verður óvinsæll vegna eigin heiðarleika þó að hann starfi sem lögreglumaður, en ástæðan er sú að lögreglan er gjörspillt og hefur tapað öllum áttum. Eitt af verkefnum Roberts er að gera lögregluna að heiðarlegu afli, því að án heiðarleika er erfitt að gera greinarmun á góðu og illu, eða réttu og röngu. Samt er Roberts ekkert sérstaklega samviskusamur. Fjölskyldulíf hans er í rúst og hann er langt frá því að vera farsæll og hamingjusamur. Lucas er hins vegar afar samviskusamur gagnvart fjölskyldu sinni og vinum, þó að hann sé óheiðarlegur. Hann er vinsæll í Harlem, enda gefur hann töluvert af sér til samfélagsins.

Enn ein góð mynd úr smiðju Ridley Scott, en hann er án vafa einn bestu lifandi leikstjóra samtímans.

 

Sýnishorn:

Athugasemdir

[Ásdís Sigurðardóttir, 14.1.2008 kl. 00:34]

Rosalega á ég eftir að sjá margar myndir, þú ert sko algjör alfræðiorðabók minn kæri.  Kveðja til þín.

[Hrannar Baldursson, 14.1.2008 kl. 18:09]

Takk fyrir það, Ásdís.

[Ómar Ingi, 14.1.2008 kl. 19:19]

Nú erum við sko 100% Sammála