Law Abiding Citizen (2009) ***

 

 

"Law Abiding Citizen" er afdráttarlaus hefndarkvikmynd þar sem réttarkerfið er skrímsli sem hinn löghlýðni borgari vill umbreyta. Undirtónninn er svolítið merkilegur, því að hetja myndarinnar er í raun ekkert annað en hryðjuverkamaður sem álítur verkefni sitt heilagt, að fræða lögmann um að hann sé í raun spilltur af gölluðu kerfi, einfaldlega vegna þess að hann fórnar réttlætinu til að vinna sjálfan sig upp í betri stöðu.

Innbrotsþjófar brjótast með valdi inn á heimili hins löghlýðna borgara, Gerald Butler, drepa og nauðga eiginkonu hans og dóttur, og skilja hann eftir í blóði sínu. Hann lifir af. Lögreglan finnur morðingjana. Hann fer í mál. Saksóknarinn í málinu, leikinn af Jamie Foxx, ákveður að semja við annan morðingjann til að tryggja sér prik í réttarkerfinu, og er nákvæmlega sama um réttlætistilfinningu hins særða föður. Ekki grunar hann að þessi særði faðir er sérfræðingur í leynivígjum úr fjarlægð og starfar fyrir einhverja leynilega leyniþjónustu sem sér um að ryðja úr vegi óheppilegum einstaklingum víða um heim.

Nú hefur bandaríska réttarkerfið skapað sér hættulegan óvin og verður aðal skotmarkið Jamie greyið Foxx, sem gerir lítið annað en að hlaupa um alla myndina eins og leynilögga í flottum frakka. Gerald Butler er jafn sannfærandi sem grimmur hefndarengill og hann er ósannfærandi í rómantískum gamanmyndum. Þessi maður á að vera grimmur á svipinn. Alltaf.

Ég skemmti mér ágætlega yfir myndinni, en hún ristir ekkert dýpra en "Death Wish" með Charles Bronson eða "Payback" með Mel Gibson, fyrir utan að hún er um eitthvað. Hún fjallar um hversu ómanneskjulegt og óréttlátt sjálft réttarkerfið getur verið, að manneskjur eru orðnar að forritum í þessu stóra kerfi sem ráða engan veginn við það þó það sé orðið að andhverfu sinni. Hafirðu þörf á virkilega góðri hefndarmynd, þá geturðu alltaf kíkt á "Cape Fear" með Gregory Peck og Robert Mitchum eða endurgerðina með Robert DeNiro og Nicke Nolte.

Ég sé þessa mynd sem frumspekilega gagnrýni á kerfi alls konar, og er viðeigandi þegar rætt er um hagkerfi eða stjórnkerfi þar sem allir hugsa um hvernig eiga að leysa málin, en enginn veltir lengur fyrir sér af hverju, og hvernig markmiðin tengjast lausnunum. Það er nefnilega miklu auðveldara að læra ferli og festast í sömu hjólförum alla ævi, heldur en að hugsa stöðugt gagnrýnið um forsendur kerfisins, og passa upp á að manneskjur hafi ennþá eitthvað að segja, en að kerfið ráði sér ekki sjálft og stjórni þannig stjórnendum sínum.

Sjálfsagt er ég að lesa heldur mikið út úr þessari einföldu spennumynd, en þannig eru kvikmyndir. Til að njóta þeirra verður maður að gefa eitthvað af sjálfum sér og átta sig á hvernig þær tengjast eigin lífi. Ég nenni varla að minnast á hversu ólíklegur, ósennilegur og sjálfsagt ómögulegur söguþráðurinn er, en það er algjört aukaatriði fyrir svona myndir.

Kannski þetta sé tilraun til að gera umfjallanir mínar um kvikmyndir örlítið heimspekilegri. 

Athugasemdir

[Ómar Ingi, 5.2.2010 kl. 22:01]

Hressandi popp og kók bíó