Sigrar ranglætið?

Í dag gerðist merkilegur hlutur. Ekki aðeins það að einstaklingur var dæmdur til að greiða sökudólgi sekt, heldur það hvernig valdhafar virðast hlakka yfir óförum þeirra sem eru að bugast undan óviðunandi ranglæti, ranglæti sem hefur verið gerð skýr skil í rannsóknarskýrslunni frægu, og það er eins og réttlætið skipti þetta fólk engu máli, heldur einungis afleiðingarnar. Slíkt er kallað nytjahyggja, þar sem réttlætanlegt þykir að fórna fáeinum sálum til að bjarga fjöldanum.

Ég hef mikla andúð á slíku siðferði. Það á aldrei nokkurn tíma að leyfa ranglæti að líðast gagnvart einni einustu manneskju, sama þó að réttlætið kosti einhverja milljarða og jafnvel gjaldþrot, því það er einskis virði að lifa í ranglátu samfélagi, þar sem mögulegt er að fórna hverjum sem er á altari fjöldans þegar það hentar.

Nú mega þeir sem verja ranglætið fara að vara sig, því það þarf ekki nema eina manneskju til að standa gegn því af fullum krafti til að fjöldinn átti sig á sannleikanum. Oftar en ekki áttar fjöldinn sig samt ekki fyrr en það er orðið of seint fyrir þessa einu manneskju, og hún hefur þurft að þola ómannlega háðung og niðurlægingu í langan tíma af þeim sem telja sig ósnertanlega.

Það gæti soðið upp úr innan skamms.

Þar sem mér er hugtakið "ranglæti" afar hugleikið eftir að hafa lesið fréttir dagsins, fletti ég upp í bók með tilvitnunum og þýddi nokkrar, svona rétt til að sefja öldurótið í huga mínum:

 

"Ranglæti framið gagnvart einstaklingi þjónar stundum hagsmunum fjöldans." (1770 - Junius)

 

"Eins manns réttlæti er annars manns ranglæti; eins manns fegurð er annars manns ljótleiki; eins manns viska er annars manns heimska." (1841 - Emerson)

 

"Sérhver manneskja hefur jafnan rétt til að vera varin af lögunum; en þegar lögin auka við... falska mismunun, deilir út titlum, gjöfum og sérréttindum fyrir útvalda, til að gera hina ríku ríkari og hina voldugu voldugri, hafa hinir hógværu meðlimir samfélagsins -- bændur, vélvirkjar og verkamenn -- sem hvorki hafa tíma né tækifæri til að tryggja sér slíkra greiða, rétt til að kvarta yfir ranglæti ríkisvaldsins." (10. júlí, 1832 - Andrew Jackson)

 

"Það er nokkuð auðvelt að þola ranglæti, það er réttlætið sem stingur." (1922 - Henry Louis Mencken)