Hvað ættu fjármögnunarfyrirtækin að gera?

Nú þegar í ljós kemur að fjármögnunarfyrirtækin hafa farið af hörku gegn viðskiptavinum sínum, lántakendum sem kallaðir hafa verið því harðneskjulega nafni "skuldarar", út frá forsendum sem reynst hafa ólöglegar og haft gífurlegar neikvæðar afleiðingar á þjóðfélagið, verða þessi fyrirtæki að bæta fyrir misgjörðir sínar og sýna algjöra iðrun til að starfsmönnum þeirra verði fyrirgefið. Það má réttilega kalla þessi fjármálafyrirtæki glæpasamtök eða mafíur, enda byrja þau starfsemi sína með því að "hjálpa" fólki að eignast hluti, en síðan þegar þetta fólk lendir í vandræðum er allt gert til að kreista úr þeim síðasta dropann, og ef ekki tekst að taka peninginn af þeim góðu er hann tekinn með illu:

Lögregla send á heimili viðkomandi, bifreið fjarlægð, metin, keypt á lágmarksverði, seld aftur á hámarksverði, og ógreidd skuld enn á reikningi viðskipavinarins. 

Hvað er slíkt annað en skipulögð glæpastarfsemi?

Yfirleitt þarf að stinga glæpamönnum í fangelsi og láta þá dúsa þar yfir langan tíma áður en þeir átta sig á að eigin réttlætingar á slíkum framkvæmdum voru ekki réttlætanlegar. Kemur að því að viðkomandi iðrast og leitar þá sjálfsagt fyrirgefningar hjá samfélaginu sem hann hefur brotið gegn.

Þetta þarf ekki að ganga svona langt. Viðurkenni einhver eigin sök, sýnir iðrun og reynir að bæta fyrir misgjörðir sínar, þá verður viðkomandi hugsanlega fyrirgefið og réttlætinu þannig fullnægt með góðu; en neiti viðkomandi augljósri sök og firrist við, þá verður réttlætinu fullnægt með illu - sem er ekki ánægjulegt fyrir neinn.

Afleiðingar hinna gengistryggðu lána út í þjóðfélagið hafa verið gífurleg. Ég man eftir frétt um einn mann sem svipt hefur sig lífi vegna lánsins, og mögulegt að fleiri hafi farið þá leið. Fjölskyldur hafa liðast í sundur vegna fjárhagslegra erfiðleika og þessi gengistryggðu lán hafa verið dropinn sem fyllti mælinn. Fyrir vikið þjást alltof mörg börn vegna fjölskylduslita. 

Margir hafa flutt úr landi með fjölskyldur sínar, meðal þeirra mikið af góðu og hæfileikaríku fólki sem vill láta gott af sér leiða, en fékk ekki tækifæri til þess á Íslandi vegna þrýstings frá lánafyrirtækjum sem aldrei gefa eftir, og hafa her lögfræðinga á bakvið sig til að réttlæta allar innheimtuaðgerðir. 

Það er ekki auðvelt fyrir börn að flytja úr landi, vera slitin upp frá rótum, leita sér nýrra vina í nýju landi og jafnvel þurfa að læra nýtt tungumál. En sum börn upplifa þetta sem nauðsyn, og þau gera þetta, og þau lifa þetta af. En þau munu aldrei gleyma þeim skrímslum sem neyddu foreldra þeirra úr öruggu skjóli eigin húsnæðis og af landi brott.

Börnin munu læra um þá illsku sem gott fólk í samvinnu getur skapað með því að fela sig undir nafni og kennitölu fyrirtækja, og þannig vonandi hjálpað framtíðinni að varast þessa vá, rétt eins og sýnt þeim hvað fólk árið 2010 var forneskjulegt, gamaldags, eigingjarnt og ómanneskjulegt í hugsunarhætti, ekki bara á Íslandi, heldur víða um heim - í skjóli fyrirtækja.

Því gott fólk sem stendur aðgerðarlaust hjá þegar illvirki eru framkvæmd er ekkert skárra en þeir sem framkvæma illverkin af fúsum og frjálsum vilja með gleði í hjarta og grilla svo á kvöldin.

Þessi setning af forsíðu Lýsingar í dag gefur ekki tilefni til bjartsýni: "Áhrif dómsins eru um margt óljós og getum við ekki á þessari stundu svarað því hvaða afleiðingar það hefur að greiða eða greiða ekki þegar útgefna greiðsluseðla."

 

Mynd: Wikipedia - Cumberland School of Law