Hverju er eiginlega verið að mótmæla?

 

Kemur ekki til greina. Ég mun aldrei hætta. Þið eruð ekki fólkið sem keypti húsið! Þið talið ekki fyrir þá sem eiga heima í húsinu! Þið eruð ekki ég! Ég hef ákveðið að leggja til hluta af skuldum ykkar í stofnun óeirðarhandrukkara, sem mun krefja ykkur um peninginn og banna ykkur að segja ykkur skoðun. Ef ykkur líkar það ekki, þá megið þið bara éta það sem úti frýs. Við þurfum að standa saman! Skiljið þið það ekki? Við erum öll í sama bát! (Sjá neðar)

 

Hugsum okkur að við ákváðum öll að kaupa okkur hús saman. Við leggjum til pening og húsið er keypt. Síðan ráðum við manneskju til að sjá um fjármál hússins; köllum hann fjárhirði, en hann sér um að borga reikninga og rukka nauðsynleg gjöld. Við ráðum fjárhirðinn til starfsins til fjögurra ára. Við treystum viðkomandi það mikið að okkur dettur ekki einu sinni í hug að fylgjast með hvort hann sé að gera rétt eða rangt. Við viljum bara heyra tölur um stöðuna á reikningnum á þriggja mánaða fresti.

Eftir þrjá fyrstu mánuðina trúum við ekki okkar eigin eyrum.

Fjárhirðirinn sendir dagblöðum svohljóðandi tölvupóst:

Húsið er fullbyggt, og reyndar ekki bara hús lengur, heldur höll. Við þurfum ekki lengur að borga gjöld, heldur er okkur lofað að verðmæti einfaldlega aukist margfalt, þó svo að við gerum ekki neitt. Eftir þrjú ár hefur húsið okkar þrettánfaldast í verðmæti, en þá kemur upp smá vandamál. Allur peningurinn er fastur í eignum og lokuðum reikningum, en þar sem við eigum svo ógeðslega mikinn pening, getum við einfaldlega tekið lán sem eru náttúrulega tryggð með okkar gífurlegu eignum.

Nafnlaus bloggari sem kallar sig 'Hirðfíflið' gerir athugasemd við greinina: "En af hverju ættum við að taka lán ef við eigum svona mikið?"

Svarið kemur frá fjárhirðinum sjálfum sem athugasemd: "Lán eru eina leiðin til að fá alvöru peninga í hendurnar. Allur hinn peningurinn sem situr fastur, það er bara erfiðara að ná í hann. Það er svoddan mál. Lán eru auðveld og ekkert mál að borga þau upp."

Nú skellur á mögnuð þögn. Þetta hljómar eins og ókeypis peningar. Allt í lagi. Við tökum lánið. Það þýðir reyndar að við þurfum að borga af láninu og vöxtum þess mánaðarlega að auki, en við eigum svo mikið af eignum að þær hljóta að borga þetta sjálfvirkt. Það er nefnilega allt sjálfvirkt í dag. Við erum svo þróuð.

Hálft ár líður og við eigum allt í einu ekki fyrir afborgun af láninu. Það er óhagstætt um þessar mundir að losa raunverulegu verðmætin sem við eigum, og því þurfum við eiginlega að taka lán til að borga lánið.

 

 

Við höldum opinn fund með fjárhirði okkar. Hann hefur safnað frekar stuttu og ósmekklegu yfirvaraskeggi, svona eins og Chaplin, og vatnsgreitt og örþunnt hárið liggur yfir enninu. Af einhverjum ástæðum beinir hann nefinu upp í loft en horfir á okkur þar sem við sitjum langt fyrir neðan púltið hans. Hann byrjar frásögn sína í föðurlegum tón, en ræðan á eftir að skerpast þegar spurningarnar verða erfiðari og svörin fjarstæðukenndari.

 

FJÁRHIRÐIR

Vandamálið er að það er enginn til að lána okkur. Þess vegna viljum við biðja ykkur húseigendur að lána okkur til að borga af húsinu.

 

HJÖRÐ

Við hljótum að geta reddað því.

 

FJÁRHIRÐIR

Vandinn er bara sá að lánið sem þarf að borga upp kostar í augnablikinu þrettán sinnum meira en húsið sjálft, og það er enginn til í að kaupa alvöru fjárfestingarnar. En þar sem húsið hefur líka þrettánfaldast í verðgildi, erum við að tala um þrettán sinnum þrettán. 

 

HJÖRР

Já, allt í lagi. Ertu að segja mér að í stað þess að borga fyrir mat og aðrar nauðsynjar, þá þurfi ég og mín fjölskylda að skuldsetja sig með lánum til að greiða fyrir fjárfestingarnar sem gerðar voru vegna hússins sem við keyptum?

 

FJÁRHIRÐIR

Svarið er já.

 

HJÖRР

Hvað ef ég neita að borga?

 

FJÁRHIRÐIR

Þá ferðu á hausinn og öll þjóðin með, þú og þín fjölskylda mun ekki geta tekið þátt í virku alþjóðlegu samfélagi næstu þrjár kynslóðir, eða fleiri, og við þyrftum að selja húsið og allar hinar eigurnar og flytja aftur í moldarkofa.

 

HJÖRР

Ég skil. Þú komst okkur í þessi vandræði...

 

FJÁRHIRÐIR

Bíddu hægur. Þið völduð mig til að fara með fjármál hússins. Ég gerði allt samkvæmt bókinni.

 

HJÖRР

Hvaða bók? Símaskránni? Viltu ekki bara hætta þessu bulli og leyfa okkur að sjá reikningana. Kannski getum við fundið einhverjar leiðir.

 

FJÁRHIRÐIR

Nei! Þetta eru mínir reikningar. Þið völduð mig. Ég á þá. 

 

HJÖRР

Viltu vinsamlegast láta okkur fá upplýsingarnar? Getur verið að þú hafir stungið einhverju í eigin vasa? Ertu að fela eitthvað? 

 

FJÁRHIRÐIR

Hvernig vogarðu þér?

 

HJÖRР

Við viljum að þú hættir störfum.

 

FJÁRHIRÐIR

Kemur ekki til greina.

 

HJÖRР

Jú, láttu ekki svona. Segðu af þér.

 

FJÁRHIRÐIR

Ég þarf þess ekki. Engin lög segja að ég þurfi að segja af mér.

 

HJÖRР

Heilbrigð skynsemi segir annað.

 

FJÁRHIRÐIR

Það eru ekki lög.

 

HJÖRР

Við viljum að þú sýnir okkur allt sem þú hefur gert til að tapa þessum fjármunum. Við viljum fá tækifæri til að bjarga því sem bjargað verður. Við viljum fá hæfileikaríkt fólk sem getur tekið á þessu máli og unnið með það af hæfni. Við viljum ekki að fólk fari á hausinn vegna þessa. Við viljum ekki missa fólk úr landi. Við viljum standa saman og finna lausn. Eina lausnin er að þú farir frá völdum yfir bókhaldinu og hleypir öðrum að sem við veljum, en með betri ramma.

 

FJÁRHIRÐIR

Kemur ekki til greina. Ég mun aldrei hætta. Þið eruð ekki fólkið sem keypti húsið! Þið talið ekki fyrir þá sem eiga heima í húsinu! Þið eruð ekki ég! Ég hef ákveðið að leggja til hluta af skuldum ykkar í stofnun óeirðarhandrukkara, sem mun krefja ykkur um peninginn og banna ykkur að segja ykkur skoðun. Ef ykkur líkar það ekki, þá megið þið bara éta það sem úti frýs. Við þurfum að standa saman! Skiljið þið það ekki? Við erum öll í sama bát!

 

 * * *

 

Fundargestir týnast úr salnum. Einn þeirra hripar hjá sér gátlista:

• Það verður að frysta verðtryggingu á lánum.
• Það verður að gefa fólki færi á að losna við eignir sem eru orðnar verðlausar miðað við skuldir og fá þessar skuldir felldar niður.
• Það verður að fá erlenda aðila til að rannsaka alla anga málsins af dýpt - sama hvern það kann að snerta.
• Það verður að skera á öll hagsmunatengsl milli auðvalds og ríkisvalds.
• Við þurfum að fá inn fólk með hæfileika og getu til að takast á við vandann, það má ekki vera sama fólkið og kom okkur í vandann og reyndist getulítið þegar á reyndi.
• Við hljótum að mega spyrja, hver gaf einhverju fyrirtæki út í bæ umboð til að fjárfesta með peningum hinna eldri, yngri, barna, barnabarna og ófæddra kynslóða?
• Við óskum svara án hroka. Við óskum eftir auðmýkt og samvinnu.

 

 

Myndir:

Höll: Mysore District

Chaplin: Itu Zosluk