3. Óskarsverðlaunin: All Quiet on the Western Front (1930) ****

Ég ætla að horfa á allar kvikmyndir sem valdar hafa verið besta myndin á Óskarsverðlaunahátíðum frá upphafi. All Quiet on the Western Front frá 1930 er sú þriðja í röðinni.

All Quiet on the Western Front fjallar um hóp bekkjarfélaga í þýskum framhaldsskóla fyrir unglingsdrengi sem skrá sig í herinn við upphaf fyrri heimstyrjaldarinnar. Kennari þeirra rekur stanslausan áróður um dýrðleika og hetjudáðir á vígvellinum, og drengirnir hrífast allir með.

Þegar drengirnir komast út á vígvöllinn byrja þeir fljótt að týna bæði lífi og geðheilsu. Þeir sem berjast áfram komast að því að áróður kennarans var ekkert annað en tómar blekkingar í málskrúði sem erfitt er fyrir áhrifagjarna drengi að standast.

Paul Bäumer (Lew Ayres) er leiðtogi bekkjarins. Hann leiðir félaga sína út í stríðið en kemst síðan að því hversu illilega hann og vinir hans voru blekktir þegar hann sér þá falla hvern á eftir öðrum. Þegar hann stendur svo einn eftir eignast hann góðan vin í reynsluboltanum Kat (Louis Wolheim).

Paul strandar í skotgröf með óvinahermanni og stingur hann á hol. En óvinurinn er lengi að deyja. Þá áttar Paul sig á að óvinurinn er bara manneskja rétt eins og hann. Þegar það rennur upp fyrir honum þráir hann ekkert frekar en að bjarga lífi mannsins sem hann reyndi að drepa.

Hann áttar sig á gildi þess að vera lifandi og þeirri hörmung að stríð snýst aðeins um það eitt að fjarlægja þetta eilífðargildi. Þegar Paul kemst heim í frí og upplifir aftur hversdagslífið, sér hann að ekki verður aftur snúið. Stríðið hafði drepið hann, þó að líkaminn hafi sloppið frá byssukúlum, rýtingum og sprengjum. Gamli kennarinn hans óskar eftir því að Paul flytji erindi fyrir nýja bekkinn hans, um dýrð stríðsins og hversu mikið það hefði gefið honum og þjóðinni.

Paul flytur ekki fyrirlesturinn sem vonast var eftir og hrökklast út úr gamla skólanum og aftur í fremstu víglínu, en nú með það á bakinu að fólkið hans heima lítur á hann sem heigul og nánast föðurlandssvikara fyrir að viðurkenna ekki dýrð og fagnaðarerindi stríðsins. Lokaatriðið er myndrænt og áhrifamikið. Það situr sjálfsagt greipt í mínum huga það sem eftir er ævinnar. 

Það er óhætt að mæla með þessari frábæru kvikmynd. Þýskir nasistar bönnuðu bókina á þeim forsendum að hún veikti undirstöður hersins með því að kenna mannúð og vera gagnrýnin á stríðsrekstur sem slíkan. Fyrir það eitt verðskuldar All Quiet on the Western Front, hvort sem um bókina eða kvikmyndina er að ræða, þá athygli sem hún hefur hlotið. 

Aðrar kvikmyndir sem valdar hafa verið besta mynd ársins:

Wings (1928) **** 

The Broadway Melody (1929) *1/2

 

 

Smelltu hér til að lesa gagnrýni um fleiri kvikmyndir.