Raging Bull (1980) ****

Í mínum huga hefur Raging Bull helst verið fræg fyrir þrennt, og þrátt fyrir þessa frægð hef ég frestað því að horfa á hana þar til í kvöld:

1. Robert DeNiro þyngdi sig um tæp 30 kíló fyrir hlutverkið.
2. Margir gagnrýnendur fullyrða að myndin hefði átt að vinna Óskarinn árið 1980 í staðinn fyrir Ordinary People.
3. Martin Scorcese hefði átt að taka Óskarinn sem besti leikstjórinn, en Robert Redford tók gripinn það árið, einmitt fyrir Ordinary People.

Ég er sammála þessum gagnrýnendum og skil reyndar vel af hverju Scorcese var verðlaunaður sem besti leikstjórinn fyrir The Departed þrátt fyrir að hún hafi ekki verið besta kvikmynd ársins 2006, en mig grunar að myndir eins og Raging Bull og Taxi Driver, sem eru í raun klassískar, hafi gefið honum byr undir báða vængi, og held að hann hefði unnið að lokum með nánast hvaða mynd sem er, það var nóg að hún minnti á fyrri frægð.

Raging Bull fjallar um boxarann Jake LaMotta á 4. og 5. áratugum 20. aldarinnar, en hann var fullur af þrá til að sanna sig fyrir öllum heiminum og með þessari sjálfselsku tókst honum að fylla sig slíkri heift að ekkert gat hamið hann, hvorki í hringnum, einkalífinu né í eigin hugarheimi.

Jake LaMotta átti aðeins einn vin, bróður sinn, sem hann lagði nánast í einelti. Einnig fór hann illa með bæði fyrri eiginkonu sína og þá síðari. Hann var fullur kvenfyrirlitningar og hroka, og með ofsóknarbrjálæði af verstu gerð. Hann gat ekki litið af konunni sinni án þess að trúa því að hún svæfi með einhverjum öðrum.

Kannski hefði myndin betur mátt heita: "Raging Bully," því þannig hagaði Jake LaMotta sér, í það minnsta samkvæmt túlkun Robert DeNiro. Leikur DeNiro er reyndar hrein snilld. Hann verður að Jake LaMotta, óútreiknanlegur og stórhættulegur öllum þeim sem koma nálægt honum. Maður hefur stöðugt á tilfinningunni að hann sé til að kýla næsta mann í rot sem hann grunar um einhverja græsku. Þannig lifir hann lífinu og eyðileggur það fyrir sjálfum sér.

Þessi skortur á fyrirhyggju og þessi endalausa heift draga hann smám saman í svaðið, og á endanum er hann ekkert annað en skopmynd af sjálfum sér. Raging Bull minnir að mörgu leyti á Óþelló eftir William Shakespeare, sögu um mann sem eyðileggur allt sem hann elskar vegna afbrýðisemi og óttanum yfir að tapa því. Þannig harmleikur er líf Jake LaMotta, sem minnir okkur á að slíkar sögur endurtaka sig sí og æ.

Þessi heift og afbrýðisemi, og hvernig þau leika mannsálina sem er þeim haldin, er kjarninn í Raging Bull, sem ég get ekki annað en kallað hreina snilld. Það er ekki einn veikur hlekkur í allri myndinni - allir leikarar standa sig stórvel, kvikmyndatakan er mögnuð, bardagarnir eru vel gerðir. Hún er öll góð.

 Smelltu hér til að lesa gagnrýni um fleiri kvikmyndir.